وقتی تصادفی رخ می دهد، سرنشین با سرعت وسیله نقلیه حرکت کرده، تجهیزات داخل خودرو پرتاب و به احتمال زیاد، راننده به فرمان و سرنشین جلو به داشبورد، برخورد می کند.

 

اگر سرنشین یا سرنشینان در صندلی عقب نشسته باشند، به پشت صندلی های جلو برخورد می کنند و ممکن است به طور کامل از خودرو بیرون پرتاب شوند که پرتاب شدید از خودرو، احتمال بروز صدمات جدی، شدید و یا احتمال مرگ در پی دارد.

برای پیشگیری از این نمونه حوادث ناگوار، «کمربند ایمنی» به خودروها راه پیدا کرد.

در دهه‌ 1960، کمربند ایمنی در اتومبیل ‌ها کار گذاشته شد که نخستین قانون استفاده اجباری از آن، در سال 1971 و در استرالیا، اجرا شد؛ به دنبال تجربه کشور استرالیا، در دیگر کشور‌ها نیز با پیروی از این روش، جان صدها هزار راننده و سرنشین، نجات یافت.

در ایران برای نخستین ‌بار، قانون استفاده اجباری از کمربند ایمنی در سال 1376 از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب و آیین ‌نامه‌ اجرایی آن در سال 1384 به تصویب هیات وزیران رسیده و از تاریخ یکم مهر 1384، اجباری‌ شدن استفاده از کمربند ایمنی به اجرا گذاشته شد.

کمربند ایمنی از برخورد سر و صورت به شیشه جلو و پرتاب راننده به خارج از اتومبیل جلوگیری می کند.

همچنین کمربند ایمنی با پخش کردن نیروی ضربه در سطح وسیعی از بدن و افزایش زمان تاثیر نیروی ضربه، از میزان عوارض ضربه به شکل چشمگیری می کاهد.

در تصادف های جاده­ای، «نبستن کمربند ایمنی» اصلی ‌ترین عامل افزایش میزان مرگ و میر است، استفاده از کمربند ایمنی، احتمال مرگ‌ و میر سرنشینان جلوی خودرو را 50 درصد و احتمال مرگ‌ و میر در دیگر سرنشینان را 25 درصد، کاهش می ‌دهد.

در کشورهای پیشرفته، از هر 10 سرنشین، 9 نفر از کمربند ایمنی استفاده می­‌ کنند، در حالی که در کشورهای جهان سوم این آمار بسیار کمتر است.

هر چند وجود کیسه هوا در خودرو سبب افزایش قابل توجه ایمنی سرنشینان می‌شود، اما به هیچ عنوان، جایگزین نقش حیاتی بستن کمربند ایمنی نمی‌شود، از سویی دیگر، در صورت بروز تصادف، کمربندهای ایمنی باید از نظر کارآیی بازبینی شوند.

استفاده از کمربند ایمنی در سنین و شرایط مختلف را متفاوت است؛ برای نمونه در بانوان باردار، شیوه بستن کمربند ایمنی باید به صورتی باشد که قسمت بالایی کمربند، از بالای شکم و قسمت پایینی از زیر شکم، عبور کند.

استفاده از کمربند ایمنی برای کودکان نیز نسبت به افراد عادی، تفاوت ‌های بسیاری دارد.

برای کودکان با قد کوتاه ‌تر از 140 سانتی ‌متر، استفاده از صندلی کودک پیش از بستن کمربند ایمنی توصیه شده، زیرا صندلی کودک کمک می ‌کند تا کودک در ارتفاع بالاتری قرار گرفته و کمربند ایمنی، به درستی بسته شود.

بیش از 40 درصد کودکانی که از کمربند ایمنی استفاده نمی‌ کنند، والدین آنها نیز از این قانون تبعیت نمی ‌کنند.

پدر و مادر به عنوان بهترین الگو برای فرزندان، با بستن کمربند ایمنی ضمن آموزش به کودکان، حافظ سلامت خانواده هستند./ا.کشاورزی

«نغمه قربانی»؛ کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز