قند و شکر اصلی ترین عوامل خطر پوسیدگی دندان است. کاهش مصرف شکر به عنوان بخشی از یک زندگی سالم سلامت دهان را ارتقاء داده و می تواند خطر بسیاری از بیماری های غیر مسری مانند دیابت و چاقی را کاهش دهد.

 

توصیه سازمان جهانی بهداشت به مردم این است که بیش از 5 درصد کل انرژی بدن از شکر تأمین نشود، یعنی مصرف بیش از پنج قاشق چایخوری در روز ممکن است عوارض نامطلوب به همراه داشته باشد.

همچنین به دولت ها توصیه می شود که بر محصولات با شکر بیشتر مالیات بیشتری وضع کنند و در بوفه مدارس از عرضه محصولات با مقدار شکر بالا به کودکان پرهیز شود.

خوب است بدانیم همه انواع قندها پوسیدگی زا هستند؛ به جز قند شیر (لاکتوز) که خاصیت پوسیدگی زای کمتری دارد.

غذاهایی با ساختار نشاسته ای از قبیل برنج، سیب زمینی، نان و پاستا در کودکان خطر کمتری در ایجاد پوسیدگی دارد، اما هنگامی که تصفیه یا پخته می شود و یا در صورت ترکیب شدن با قندها مثل شیرینی یا غلات صبحانه یا بیسکویت و استفاده به دفعات؛ نشاسته آنها پوسیدگی زایی بیشتری دارد.

قندهایی که به طور طبیعی در ساختار سلولی غذاها وجود دارد مثل قند موجود در میوه ها و سبزی ها، قدرت پوسیدگی زایی بسیار کمتری دارد و برای تغذیه خوب بسیار با اهمیت است.

قندهایی که از سوی مصرف کننده، یا به طور صنعتی در کارخانه و یا در فرآیند تولید به غذاها افزوده می شود؛ مثل شکر موجود روی میز غذا، شیرینی ها، نوشیدنی های شیرین شده، آب نبات ها و شکلات های مختلف، قدرت پوسیدگی زایی بالایی دارد و وقتی به مقدار زیاد مصرف شود، اثرات زیان آور و مخربی را به همراه دارد.

توصیه می شود پس از استفاده از مواد قندی، دندان های خود را با مسواک و خمیردندان حاوی فلوراید تمیز کنیم و در صورت نبود دسترسی به مسواک در فرصت طلایی (20 دقیقه ) بعد از مصرف مواد قندی دهان خود را با آب شست و شو دهیم.

دکتر «شاهرخ قیصری»، رئیس گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز