خشونت خانگی یک الگوی بدرفتاری جسمی، جنسی، روانی و هیجانی است که یکی از اعضای خانواده آن را برای اعمال کنترل و قدرت، نسبت به سایر اعضای خانواده به صورت مکرر تکرار می کند.

 

انواع مختلف خشونت خانگی عبارت است از:

بدرفتاری روانی/هیجانی: هر رفتاری است که اعتماد به نفس و عزت نفس همسر را کاهش دهد از جمله: فحاشی، دست انداختن و مسخره کردن، توهین و اهانت به خانواده، اقوام و دوستان همسر، ایراد گرفتن مداوم از هر عقیده و یا کار همسر، سرزنش کردن و مقصر دانستن همسر برای هر مشکلی، متهم کردن همسر به خیانت یا رفتار اغواگرانه، بی توجهی و فاصله گرفتن از همسر، تهدید به خشونت فیزیکی یا استفاده از سلاح مانند چاقو، تهدید به صدمه زدن به خود، بچه ها و همسر در صورتی که او را ترک کنند و تهدید به ندادن بچه ها به او در صورتی که او را ترک کند.

بدرفتاری اجتماعی: هر رفتاری که روابط و فعالیت های اجتماعی زن را محدود می کند از جمله: جلوگیری از تماس تلفنی و رفت و آمد، جلوگیری از فعالیت های اجتماعی، جلوگیری از ادامه تحصیل و یا سر کار رفتن، جلوگیری از تنها بیرون رفتن.

بدرفتاری مالی یا اقتصادی: رفتاری است که زن را از نظر مالی تحت فشار قرار می دهد که شامل ندادن پول کافی برای خرید مایحتاج، پرس و جو برای هر ریالی که همسر خرج می کند، ندادن پول برای مصرف شخصی همسر، مجبور کردن همسر به امضای چک، سفته و یا اسناد مالی، سر کار نرفتن و مجبور کردن همسر به زندگی با کمترین امکانات، سوء استفاده از اموال و دارایی های همسر می شود.

بدرفتاری جنسی: هر عمل جنسی است که بدون رضایت و موافقت همسر صورت می گیرد مانند اجبار در عمل، شکل عمل، شکل تحقیرکننده و دردناک، رابطه در زمان بیماری یا پس از بدرفتاری با همسر.

25 تا 50 درصد مردانی که مرتکب خشونت به همسران شان می شوند، سوء مصرف الکل و مواد دارند.

مقابله با خشم همسر

1. به حرف هایش گوش دهید و به او نشان دهید که در حال گوش دادن هستید

2. علت عصبانیت او را درک کنید، به عنوان مثال زمانی که همسرتان عصبانی است و به شما توهین و شما را تهدید می کند، سعی کنید این جملات را به طور موقت نادیده بگیرید.

3. جمله ای بگویید که نشان می دهد علت عصبانیت او را فهمیده اید؛ در مورد موضوع مورد بحث توضیح دهید.

4. مسوولیت نسبی خود را بپذیرید، البته اگر واقعا نقشی در عصبانیت او دارید.

5. به خاطر نقش و مسوولیت خود در مشکل، معذرت خواهی کنید.

همسران به دلایلی از جمله علاقه به همسر و امید به تغییر، کاهش اعتماد به نفس به دلیل تجربه بدرفتاری، انکار و حداقل سازی، وابستگی مالی، باورهای فرهنگی و اجتماعی، رفاه و امنیت بچه ها، نداشتن جایی برای رفتن و دسترسی نداشتن به حمایت های اجتماعی، احساس خطر برای خود، فرزندان یا خانواده در یک رابطه پرخشونت می مانند.

برای کاهش آسیب ناشی از خشونت باید به نکات زیر توجه کرد:

مکانی در منزل مشخص کنید که احتمال خطر در آن کمتر است که در صورت بروز خشونت به آنجا پناه برد.

چاقو، وسایل تیز و اشیای شکستنی را در دسترس قرار ندهیم.

در مکان های امن گوشی تلفن وجود داشته باشد و یا گوشی همراه خود را در جایی بگذارید که راحت بتوانید آن را بردارید.

یک فهرست دم دست یا در گوشی موبایل تان با اسم رمز ذخیره کنید، مانند تلفن پلیس(110)، اورژانس اجتماعی(123) و فهرستی از افراد قابل اعتمادی که می توانند به شما کمک کنند.

برنامه ریزی کنید که اگر مجبور شدید فوری از خانه بیرون بروید، لباس و وسایل لازم در دسترس باشد.

مکان ها و افرادی را که در صورت لزوم می توانید برای مدتی پیش آنها بمانید و یا بچه ها را پیش آنها بفرستید، شناسایی کنید.(خانه همسایه و یا یک قوم و خویش و دوست خانوادگی)

در صورت امکان، یک حساب پس انداز برای خود باز کنید و آن را مخفی کنید.

در یک کیف دستی چیزهای ضروری از جمله پول، کارت ملی، کلیدهای اضافی خانه، عابربانک، دفترچه بیمه، کارت مترو و اتوبوس، کارت و شارژر تلفن، دفترچه حاوی تلفن ها و نشانی های ضروری و داروهای ضروری خود و بچه ها را قرار داده و در دسترس بگذارید.

با یک وکیل صحبت کنید و مشاوره حقوقی بگیرید.

در یک ساک، کپی اسناد مهم سند ازدواج و یا اسناد مالکیت، شناسنامه ها، دفترچه حساب، داروهای ضروری خود و بچه ها، لباس و گواهی پزشکی که ثابت می کند همسرتان به شما صدمه جسمی زده است قرار دهید و پیش فردی قابل اعتماد بگذارید.

به همسایه های قابل اعتماد خود بگویید تا در صورتی که سر و صدای مشکوکی از منزل شما شنیدند و یا علامت خاصی به آنها دادید به کمک بیایند یا به خانواده تان اطلاع بدهند و یا به پلیس 110 زنگ بزنند.

به بچه ها آموزش دهید که اگر به آنها علامت خاصی دادید و یا کلمه خاصی گفتید، از دیگران کمک بگیرند.

تاکید کنید از گوشی تلفنی که جلوی چشم همسرتان است استفاده نکنند، زیرا ممکن است او متوجه شود.

به بچه ها شماره تلفن هایی را که می توانند هنگام خشونت با آن تماس بگیرند، یاد بدهید.

به بچه ها یاد بدهید از یک همسایه کمک بگیرند و یا تلفن بزنند و اگر در خانه نمی توانند تلفن بزنند از بیرون تماس بگیرند.

به بچه ها یاد بدهید اگر از تلفن خانه استفاده می کنند، گوشی را سر جایش نگذارند چون پلیس ممکن است زنگ بزند و پدرشان متوجه شود.

به بچه ها یاد بدهید چطور خشونت را گزارش دهند، به عنوان مثال اسم من .... است، مامان من صدمه دیده است، آدرس ما .... است.

طرح امنیت پس از ترک خانه

سعی کنید جایی بروید که همسرتان حدس نمی زند یا آدرس را بلد نیست و یا جرأت ورود به آنجا را ندارد.

اگر اسنادی در خانه است و می خواهید به خانه برگردید تا آنها را بردارید تنها نروید، امنیت خود را به خاطر برداشتن اسناد و وسایل تان به خطر نیندازید.

اگر مورد ضرب و شتم قرار گرفته اید حتما نزد پزشک بروید تا شما را معاینه کند و گواهی بگیرید که مورد خشونت قرار گرفته اید.

تا جایی که ممکن است تا پیش از اینکه همسرتان تعهد قانونی مبنی بر عدم خشونت نداده است، به منزل برنگردید.

موارد زیر را در جای مطمئنی مخفی کنید و یا به یک فرد مورد اعتماد بدهید تا برایتان نگه دارد:

چند دست لباس برای خودتان و بچه ها، کپی اسناد مهم مانند سند ازدواج و یا اسناد مالکیت، دفترچه حساب پس انداز، داروها و وسایل پزشکی ضروری مانند اسپری تنفسی یا سرنگ انسولین، پرونده های پزشکی بچه ها، شناسنامه ها و کارت ملی خودتان و بچه ها، دفترچه های بیمه، دسته کلیدهای اضافی، مقداری پول، اسناد پزشکی قانونی و مستندات پزشکی مربوط به مورد خشونت قرار گرفتن

توصیه هایی برای بهبود وضعیت سلامت روان

اگر احساس تنهایی، ترس، و غمگینی می کنید به کسی که اعتماد دارید زنگ بزنید و با او صحبت کنید.

اگر اضطراب و غمگینی شما زیاد است به یک متخصص مانند روان شناس و یا روان پزشک مراجعه کنید.

در انجمن ها و سازمان های مقابله با خشونت عضو شوید و فعالیت کنید.

در فعالیت های اجتماعی بیشتر شرکت کنید.

اگر می توانید یک کار نیمه وقت پیدا کنید تا هم پولی به دست آورید و هم روحیه تان بهتر شود.

در یک آموزشگاه ثبت نام کنید تا حرفه و مهارتی مانند خیاطی یا آشپزی را یاد بگیرید.

در گروه های زنان خشونت دیده شرکت کنید تا هم حمایت شوید و هم حمایت به دست آورید.

مراقب خواب و تغذیه خود باشید، خواب و تغذیه خوب در مقابله با استرس نقش مهمی دارد.

هر کاری را که از آن لذت می برید انجام دهید، مانند ورزش، موسیقی، صحبت با اقوام و دوستان یا خواندن کتاب مورد علاقه

با کسانی که به معاشرت با آنها علاقه دارید قرار بگذارید و همدیگر را ببینید.

اگر می توانید در یک باشگاه ورزشی ثبت نام کنید و هفته ای یکی دو بار به آنجا بروید./102

«مریم مجد» کارشناس سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز

پایان خبر