رعد و برق یا  صاعقه از جمله پدیده های طبیعی است که می تواند خطرناک و کشنده باشد. با توجه به هشدارهای هواشناسی مبنی بر وقوع بارش های موسمی و احتمال بالای رخداد صاعقه، رعایت نکات زیر در پیشگیری از بروز حوادث مرتبط با رعد و برق می تواند بسیار کمک کننده باشد.

 

رعایت نکات ایمنی در داخل ساختمان

·         در هنگام وقوع رعد و برق در منزل بمانید و بیرون نروید مگر آنکه لازم باشد. در خانه امن ترین محل اتاق های مرکزی است.

·         از در و پنجره، بخاری دیواری، شوفاژ یا دیگر هادی های الکتریکی دور شوید.

·         دو شاخه وسایل برقی مانند تلویزیون و رادیو را از برق بیرون بکشید.

رعایت نکات ایمنی در خارج از ساختمان

·         اگر در فضای باز گرفتار طوفان و رعد و برق شدید زانو بزنید، پاهای خود را نزدیک یکدیگر قرار دهید و سر خود را خم کنید.

·         در ارتفاعات و مناطق باز قرار نگیرید و از بالای تپه ها و نقاط مرتفع دور شوید.      

·         نزدیک شدن به درختان یا قرار گرفتن در زیر آنها ممکن است خطر جانی داشته باشد، زیرا به علت برخورد برق و حرارت حاصل از آن امکان آتش سوزی وجود دارد.

·         از تجهیزاتی مانند تراکتور، موتورسیکلت، دوچرخه و ماشین چمن زنی استفاده نکنید و در صورت وقوع رعد و برق از آنها دور شوید. زیرا این وسایل هادی الکتریسیته هستند. همچنین از بیل های فلزی، بند رخت فلزی و موارد مشابه استفاده نکنید.

·         اگر در مزرعه هستید، به سرعت حیوانات اهلی و دام را به پناهگاه ببرید.

·         از حصارهای فلزی، خطوط برق و تلفن دور شوید. به تجهیزات الکتریکی نزدیک نشده و به آنها دست نزنید و اگر در این شرایط هستید فوری از آن محیط دور شوید.

·         زیر ستون های بتنی، سیم های برق هوایی، مخازن و شیشه ها پناه نگیرید. زیرا احتمال فرو ریختن و افتادن آنها وجود دارد.

·         تلفن همراه، خطر برخورد صاعقه به شخص را افزایش می دهد. از به کارگیری آن به هنگام رعد و برق در فضای آزاد پرهیز کنید.

·         اگر در هنگام رانندگی گرفتار صاعقه شدید، از درختانی که ممکن است روی اتومبیل بیفتد دور شوید و سپس پارک کنید. موتور و رادیوی ماشین را خاموش کنید، به سرعت آنتن اتومبیل را پایین بکشید و در محلی امن که بهتر است بین دو تپه و بر مدگی خاکی باشد توقف کنید. مشروط به اینکه ماشین آلات یا نرده و ادوات فلزی در اطراف و نزدیک شما نباشد.

·         به خاطر داشته باشید که صاعقه به زمین هایی که از جنس خاک رس یا گرانیت است، تمایل بیشتری دارد و در مقایسه انواع خاک، افراد کمتری در زمین های آهکی قربانی صاعقه شده اند.

·         اگر سرگرم کوهنوردی هستید، در صورتی که وقت کافی دارید به سرعت از کوه پایین بیایید و در غیر این صورت در غار یا شکافی پناه بگیرید.

·         اگر در حال شنا کردن یا در قایق هستید، به سرعت  از آب خار شوید و اگر بر روی دریا دور از ساحل هستید، در ته کشتی یا قایق دراز بکشید.

·         در هوای طوفانی شنا کردن در آب خطرناک است. زیرا تلاطم آب تولید الکتریسته ساکن کرده، محیط را برای سقوط صاعقه فراهم می کند.

·         در جنگل و کوه روی سنگ ها و صخره ها و زیر درختان (تک درخت) نایستید.

·         شخص صاعقه زده را به سرعت از طریق روش مصنوعی دهان به دهان تنفس مصنوعی داده و بی درنگ او را به پزشک برسانید.

«ابوذر کشاورزی»، کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شیراز