فرزندآوری و تشکیل خانواده از جنبه های مهم زندگی به شمار می‌آیند. فرزند در خانواده ایرانی از اهمیت زیادی برخوردار است. فرزندآوری پدیده فردی نیست که انتخاب شخصی زوجین باشد. بلکه یک رویداد و اتفاق اجتماعی است که عوامل متعددی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عوامل شامل: مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی است. مهم ‌ترین و عمده ترین تاثیر فرزندآوری، داشتن جامعه ای جوان و پویا برای کشور است.

1. نشاط والدین

فرزندآوری سبب نشاط و سلامت روانی و انگیزه والدین می‌شود. فرزندان با رفتار و شوق هیجانی در کودکی و نوجوانی، به خانه و والدین خود شادی می‌ بخشند. یکی از عوامل مهم فرزندآوری، کاهش افسردگی و استرس در زندگی است. همانگونه که به دنیا آمدن فرزند سبب شادی والدین می‌شود، انگیزه و شور بزرگ کردن و حضور بچه ها همیشه همراه والدین خواهد بود.

2. امید به زندگی، تاثیر فرزندآوری بر خانواده

ورود فرزند به خانواده، گرمی و صمیمیت را وارد خانه می‌کند. با به دنیا آمدن فرزندان، امید و آرزو در والدین افزایش می‌ یابد. والدین برای برآورده کردن نیازهای فرزندشان تلاش مستمر می‌کنند. آنها هر فعالیتی را به امید فرزندان و فراهم کردن آینده‌ای با کمترین نقص انجام می‌دهند. کسانی که امید به زندگی بالایی دارند عمر طولانی تری خواهند داشت. 

3. احساس علاقه مندی‎

با آغاز زندگی مشترک، وابستگی و علاقه هر دو طرف بیشتر می‌شود، اما وقتی بچه دار می شوند احساس دوست داشتن و دوست داشته شدن در آنها با معنای متفاوت و جدیدی شکل خواهد گرفت. ابراز علاقه دیگر هیچ قید و شرطی ندارد و والدین خالصانه ترین شکل محبتشان را ابراز می‌ کنند.

4. احساس ارزشمندی

با تولد فرزندان، احساس مفید و موثری به والدین القا می‌شود. اینکه والدین برای فرزندان خود کارهایی انجام می‌دهند تا نیازهایشان برطرف شود، احساس قدرت، ارزشمندی و مفید بودن به آنها می دهد.

5. رشد شخصیت، تاثیر فرزندآوری بر خانواده

وجود فرزند و تربیت آنها در شخصیت والدین اثرگذار است. به خصوص والدینی که با مطالعه و آموزش به تربیت فرزندان خود می‌ پردازند، با کسب اطلاعات بیشتر و درک موقعیت های متفاوت علاوه بر اینکه فرزندان خود را به درستی تربیت می‌ کنند، شخصیت و افکار خودشان نیز تغییر می‌ کند. 

6. پایداری خانواده

والدین با تولد فرزندان، تجربه های جدیدی به دست خواهند آورد. هر فرزند شخصیت و خصوصیات اخلاقی مخصوص به خود را دارد. وجود فرزندان فعالیت های گروهی والدین را افزایش می‌ دهد. رشد و تربیت فرزندان نیاز به کمک والدین دارد و به تنهایی امکان پذیر نیست. اما نبود فرزند باعث تزلزل و ناپایداری در خانواده می ‌شود.

7. گسترس ارتباطات، تاثیر فرزندآوری بر خانواده

با تولد نخستین فرزند، روابط زن و شوهر گسترده تر می‌شود و رابطه بین مادر، فرزند و پدر شکل می‌گیرد. علاوه بر تغییر ارتباطات، روند زندگی نیز تغییر می‌ یابد.

ü          فرزندان با حضور خود، به والدین هویت اجتماعی جدیدی می‌ دهند.

ü          فرزندان به پدر و مادر خود اعتبار می ‌بخشند و آنها را از تنهایی و بی ثباتی نجات می دهند.

ü          والدین از طریق مهد کودک، مدرسه، مراکز تفریحی سالم و محیط همسایگی، آشنایان بیشتری پیدا می ‌کنند و فرزندان بهانه ای تازه برای شروع ارتباط مفید و سالم با جامعه در دهه سوم به بعد زندگی می شوند.

ü          فرزندان با اصول اجتماعی شدن، شایستگی و صلاحیت والدین را افزایش و آنها را به خودکفایی می‌ رسانند.

ü          فرزندان به والدین شخصیت تازه ای می بخشند و بر اعمال نفوذ والدین نیز می‌ افزایند.

ü          به طور کلی فرزندآوری موجب ارتقا منزلت اجتماعی والدین می‌ شود.

8. تنوع در خانواده

یکی از مهم ترین عوامل پایداری خانواده ها، تنوع است. در خانواده هایی که تنوع وجود ندارد و همه چیز تکراری است، مشکلات بیشتری مانند: یکنواختی، ملال، تضعیف روابط و سرخوردگی نیز مشاهده می‌شود. فرزند جدید در خانواده فرصت بیشتری برای تعامل و نزدیکی می ‌دهد. رشد کودکان، نحوه صحبت آنها و مدل رفتارشان، به خانواده شور و شوق می‎دهد. والدین با مشاهده هر فرزند تجربه های جدیدی کسب خواهند کرد که به زندگی آنها تنوع خواهد بخشید.

صاحب فرزند شدن یک تصمیم نیست و فرایندی است که در مسیر زندگی تکمیل شده و در زندگی مشترک با هدف والای انسانی به سرانجام مثبت خواهد رسید.

دکتر «کوثر خادمیان» مدیر سلامت خانواده جمعیت و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز