غده تیروئید هورمون هایی ترشح می کند که برای تمامی ارگان ها، بافت ها و سلول های بدن موردنیاز بوده و نقش موثری در سلامت ایفا می کند.

 

هورمون های تیروئیدی اعمال متعددی در بدن تنظیم می کند که از آن جمله می توان «متابولیسم کربوهیدرات»، چربی و پروتئین، تنظیم دمای بدن و ضربان قلب را نام برد.

در کم کاری تیروئید، سطح ترشح هورمون های تنظیم کننده سوخت و ساز بدن و یا به عبارت دیگر میزان مصرف چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها کاهش می یابد که شایعترین این علائم عبارتند از :

کاهش ضربان قلب، خستگی، خواب آلودگی مفرط، افت هوشیاری، اختلال حواس و کاهش حافظه، افزایش وزن بدن بدون افزایش مصرف غذا، عدم تحمل به سرما، بی نظمی عادت ماهانه و مشکلات باروری، یبوست، خشکی مو، افسردگی و اضطراب.

علت های ایجاد کم کاری تیروئید:

1. «تیروئیدیت اتوایمیون» یا «تیروئیدیت هاشیموتو» شایعترین کم کاری تیروئید در بزرگسالان است که غده تیروئید از سوی سیستم ایمنی بدن مورد تهاجم قرار می ‌گیرد.

2. پرتودرمانی در ناحیه گردن

3.درمان با ید رادیواکتیو

4.جراحی غده تیروئید

5.مقدار کم ید در رژیم غذایی

6.مصرف برخی از داروها

رژیم درمانی در کم کاری تیروئید:

1. سویا می تواند مانع جذب کافی داروهای تیروئیدی شود؛ بنابراین باید در مصرف آن ها احتیاط شود.

2. از نمک های یددار تصفیه شده استفاده شود؛ برای حفظ ید موجود در غذا، باید نمک یددار را در زمان پایان پخت اضافه کرد.

3. تنظیم کالری دریافتی برای جلوگیری از افزایش وزن ضروری است؛ برای این منظور مشاوره با کارشناس تغذیه، همراه با استفاده از درمان دارویی توصیه می شود.

4. نوشیدن آب به مقدارکافی یا دست کم 7 لیوان در روز بسیار ضروری است.

5. استفاده از منابع غنی از آهن مانند جگر، گوشت قرمز و غلات غنی شده با آهن، به ویژه در افرادی که دارای کم خونی ناشی از فقر آهن نیز هستند؛ ممکن است عملکرد پایین تیروئید به طور ثانویه در اثر کمبود آهن یا آنمی ایجاد شود.

6. اطمینان نسبت به تأمین مقادیر کافی ویتامین های C ، A، E و ویتامین های گروه B به ویژه B2 ، B3 و B6 که برای تولید هورمون تیروئید ضروری هستند، لازم است.

منابع غذایی ویتامین ها

ویتامین C : توت فرنگی، آناناس، هندوانه، موز، سیب زمینی و هلو

ویتامین A: جگر، تخم مرغ، ماهی های روغنی، سبزی های سبز رنگ (به جز گیاهان خانواده کلم)، سبزی ها و میوه های زرد و نارنجی رنگ

ویتامین E : روغن های گیاهی، غلات و مغزدانه ها به جز بادام زمینی

ویتامین B: غلات سبوس دار، گوشت گاو، گوشت ماکیان، ماهی و حبوبات

7. استفاده از منابع غنی از روی مانند غذاهای دریایی، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و غلات سبوس دار

8. مصرف منظم منابع غنی از فیبر نظیر سبزی ها، میوه هایی مانند انجیر، آلو، سیب، مرکبات و همچنین حبوبات و غلات سبوس دار برای برطرف شدن یبوست مفید است.

9. استفاده از اسیدهای چرب ضروری به ویژه امگا 3 که منبع غنی آن ماهی های روغنی آب های سرد است؛ کمبود اسیدهای چرب ضروری می تواند موجب برهم خوردن تعادل در عملکرد غده تیروئید شود.

10. این بیماران باید از مصرف زیاد مواد غذایی «گواتروژن» پرهیز کرده و سبزی ها را به صورت پخته مصرف کنند؛ مواد غذایی «گواتروژن» شامل انواع کلم، شلغم، روغن گلزا یا کانولا، بادام زمینی، ارزن و سویا است./103

«مهدیه فرید»، کارشناس تغذیه گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

پایان خبر