ناباروری از سوی سازمان جهانی بهداشت به عنوان یکی از مهمترین مشکلات بهداشت عمومی مطرح است و آمارها نشان می دهد نزدیک به 81 میلیون فرد نابارور در سراسر دنیا وجود دارد.

 

عوامل مختلفی مانند سن، استرس، رژیم غذایی ناسالم، داشتن اضافه وزن و چاقی، ورزش های شدید و نامناسب و سیگار کشیدن می تواند بر ناباروی اثر بگذارد.

ردپای چاقی بر ناباروری

چاقی در کودکان با بلوغ زودرس همراه است که این امر می تواند بر تکامل سیستم تولید مثل اثر گذارد و در بزرگسالی فرد را مستعد ناباروری کند. از طرفی چاقی در دوران کودکی عامل مهمی در ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک در بزرگسالی محسوب می شود که این سندرم شایع ترین علت ناباروری در بانوان است.

چاقی می تواند بر باروری زنان از طریق ایجاد اختلال در تعادل هورمونی، افزایش میزان هورمون های مردانه، نامنظم شدن تخمک گذاری و چرخه قاعدگی و در نهایت قطع تخمک گذاری تاثیر بگذارد.

همچنین تحقیقات متعدد نشان می دهد که زنان مبتلا به چاقی و اضافه وزن در مقایسه با زنانی که وزن طبیعی دارند، دیرتر و سخت تر باردار می شوند. حتی پس از باردار شدن نیز احتمال ناموفق بودن بارداری در آنها بیشتر است.

همچنین اگر خانمی با اضافه وزن و چاقی باردار شود، دچار مشکلات متعدد بارداری شامل: پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری)، دیابت بارداری، پارگی کیسه آب، سقط جنین، زایمان زودرس و مواردی از این دست می شود.

از سوی دیگر مطالعات نشان می‌دهد چاقی علاوه ‌بر اختلال در باروری طبیعی، بر میزان موفقیت درمان‌های کمک‌ باروری تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر در زنانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، احتمال موفقیت باروری مصنوعی کمتر از افرادی است که وزن طبیعی دارند.

چاقی تنها بر باروری زنان تاثیر نمی گذارد، بلکه تحقیقات بسیاری نشان داده است شیوع ناباروری در مردانی که شاخص توده بدنی بالاتری دارند به طور قابل توجهی بیشتر از مردان با وزن طبیعی است. در مردان به ازای هر 9 کیلوگرم اضافه وزن، شانس ناباروری 10 درصد افزایش می یابد. چاقی در مردان بر کیفیت اسپرم، تعداد اسپرم و سطح هورمون های جنسی مردانه (از جمله تستوسترون) تاثیر منفی می گذارد.

بنابراین رسیدن به وزن مطلوب زیر نظر مشاوره تغذیه می تواند در درمان ناباروری مرتبط با چاقی موثر باشد.

«سیده پریسا موسویان»، دکتری تخصصی علوم تغذیه گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز