پویش ملی تغذیه، امسال از پانزدهم تا سی ام دی، با شعار «تغذیه سالم برای پیشگیری از کرونا» در سراسر کشور برگزار می شود. در استان فارس نیز همزمان با این پویش ملی، برنامه های ویژه ای در راستای تحقق این شعار و ارتقای سامت غذایی خانواده ها آغاز شده است.

در بخش نخست این مطلب آموزشی به موضوع برخی علایم گوارشی که مبتلایان به کرونا تجربه می کنند و موضوع تهوع و استفراغ در این بیماران پرداخته شد.

بخش دوم این مطلب به دو مشکل یبوست و اسهال در مبتلایان به کرونا اختصاص دارد که با هم دنبال می کنیم.

یبوست

درد شکم ممکن است ناشی از یبوست در بیمار باشد. لازم به ذکر است، یبوست به هر علت که ایجاد شده باشد، می توان با تغییرات کوچکی در رژیم غذایی، کارکرد دستگاه گوارش را بهبود بخشید و یبوست را برطرف کرد.

v توصیه های تغذیه ای در یبوست:

مهمترین توصیه های تغذیه ای برای پیشگیری و کنترل یبوست، مصرف فیبر به میزان کافی به همراه مقدار زیادی مایعات برای کمک به عملکرد فیبر در تنظیم حرکات دستگاه گوارش است.

- فیبر:

بسته به سن و جنس، بزرگسالان لازم است 25 تا 31 گرم فیبر در روز مصرف کنند. باید توجه داشت که مصرف مواد فیبردار را باید از میزان کم شروع کرد و به تدریج در برنامه غذایی افزایش داد تا دستگاه گوارش به تغییرات برنامه غذایی عادت کند.

منابع غذایی خوب فیبر عبارتند از :

غلات کامل که سبوس فراوان دارند مانند نان گندم کامل، برنج قهوه ای، جو دوسر و غلات پرک شده

انواع حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود و دانه سویا

میوه ها مانند انواع توت، سیب با پوست، پرتقال و گلابی، کیوی، انجیر، انگور، انواع آلو و زردآلو

انواع سبزی ها مانند هویج، بروکلی، نخودفرنگی و سبزی های کلمی، کاهو، سبزی خوردن، اسفناج، برگ چغندر

خشکبار به ویژه آلو بخارا، برگه آلو و انجیر خیسانده که قبل از خواب می توان دو سه عدد آن را با مقداری آب میل کرد

- آب:

نوشیدن آب و مایعات به مقدار کافی به جلوگیری از کم آبی بدن کمک می کند. آب رسانی به بدن، به سلامت کلی بدن و پیشگیری از یبوست نیز کمک می کند.

در صورت رخداد یبوست، از چه غذاها و نوشیدنی هایی باید پرهیز کرد؟

ü آب میوه ها ( به دلیل نداشتن فیبر)

ü غذاهای پرچرب مانند: انواع فست فودها، غذاهای سرخ کرده، چیپس، گوشت قرمز

ü غلات فراوری شده و سبوس گرفته مانند نان های سفید و کم سبوس که فیبر کمتری دارند

ü غذاهای فراوری شده مانند کنسروها، هات داگ سوسیس، کالباس و پیتزا

اسهال

برای اکثر افراد، اسهال به معنی افزایش دفعات دفع و یا شل شدن قوام مدفوع است. در تعاریف پزشکی، دفعات حرکات روده که منجر به دفع می شود به طور متوسط سه بار در روز است.

نکات مفید تغذیه ای در کنترل اسهال:

برخی مواد غذایی سریعتر از دستگاه گوارش عبور می کنند و سبب بدتر شدن اسهال می شوند. در زمان اسهال باید از مصرف این دسته از مواد خودداری کرد:

ü غذاهای چرب: غذاهای سرخ کرده و یا حاوی چربی بالا و سس ها می توانند علائم اسهال را بدتر کنند.

ü خودداری از مصرف شیر و مشتقات آن مانند پنیر، کره و بستنی در طول دوره اسهال (مصرف ماست به ویژه ماست پروبیوتیک و دوغ استثنا است).

ü قهوه و نوشیدنی های کافئین دار، کاکائو و شکلات

ü پرهیز از مصرف هرگونه شیرین کننده مانند آبنبات، نوشابه ها، آدامس شیرین و سایر مواد غذایی شیرین

Ø در صورتی که به دلیل هریک از مشکلات گوارشی عوارض زیر در فرد ظاهر شد، لازم است فرد به سرعت به پزشک مراجعه کند:

1. علائم کم آبی )دهیدراتاسیون( شدید: ادرار غلیظ و تیره، ضعف شدید، دهان و زبان خشک، گیجی و منگی

2. اسهال خونی یا مدفوع سیاه و یا درد شدید پهلوها

3. تب، سرفه و احساس کوتاه شدن نفس ها

«سیده فروغ سجادی» کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی- کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز