مصرف دخانیات یک عامل خطر برای بسیاری از بیماری ها است و سالانه موجب مرگ بیش از 8 میلیون نفر در جهان می شود. در دوران کرونا این خطر می تواند با شدت بیشتری سلامت افراد را تحت تاثیر قرار داده و عامل تشدید کووید19 باشد. در ادامه با برخی از مهم ترین آسیب های ناشی از مصرف دخانیات برای سلامت افراد، آشنا می شویم:

·         به خوبی اثبات شده است که مصرف دخانیات به هر شکل مضر است و به طور جدی بر تضعیف سیستم دفاعی، تخریب سیستم های تنفسی و سلامت قلبی_عروقی تاثیر داد.

·         مصرف دخانیات به دلیل ایجاد کاهش مقاومت در بیماران مبتلا به دیابت، قدرت مقابله با بیماری های عفونی در این بیماران را تضعیف می کند.

·         ارتباط بین مصرف دخانیات و بروز سرطان ریه نیز موضوعی به اثبات رسیده است و مصرف محصولات دخانی، شایع ترین علت بروز سرطان ریه است.

·         علاوه بر این مصرف دخانیات به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری سل را افزایش می دهد و نیز مهم ترین عامل در ایجاد بیماری های انسدادی مزمن ریه (COPD) محسوب شده و باعث پارگی و التهاب کیسه های هوایی می شود که این امر باعث کاهش ظرفیت جذب اکسیژن و دفع دی اکسید کربن به کمک ریه ها می شود و در نهایت ایجاد مخاط می کند که منجر به بروز سرفه های خشک و دردناک و مشکلات تنفسی می شود.

·         با استناد به اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، مصرف دخانیات به عنوان یک عامل خطر برای هرگونه عفونت دستگاه تنفسی تحتانی به شمار می آید و ویروسی که بیماری کووید 19 را ایجاد می کند نیز در درجه اول سیستم تنفسی را تحت تاثیر قرار می دهد، به ریه ها حمله می کند و باعث بروز آسیب خفیف تا شدید تنفسی می شود، بنابراین مصرف کنندگان دخانیات در معرض خطر شدید عوارض ناشی از ابتلا به ویروس کرونا هستند.

·         با توجه به اینکه مصرف قلیان، به طور معمول فعالیتی است که در گروه ها و محیط های عمومی انجام می شود، خطر انتقال بیماری ها را افزایش داده و موجب تشدید خطر انتقال ویروس کرونا در محیط های اجتماعی می شود. عبور دود قلیان از مسیر مشترکی که در ساختار قلیان وجود دارد، شامل قسمت دهانی، شلنگ و جام، به ویژه در اجتماعات و محیط های عمومی موجب بقای میکروارگانیسم های انتقال یافته از افراد مصرف کننده در این قطعات می شود و با خطر انتقال بیماری همراه است. 

·         طبق شواهد موجود، ویروسی که باعث بیماری کووید 19 می شود از خانواده مشابه با سندرم تنفسی خاورمیانه (مرس) و سندرم حاد تنفسی (سارس) بوده است که هر دو با ایجاد آسیب های قلبی و عروقی حاد و مزمن همراه است. وجود ارتباط بین بیماری کووید 19 و سلامت قلب و عروق از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم محصولات دخانی یکی از دلایل عمده ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در سطح جهان به شمار می آید. بنابراین اثر بیماری کووید 19 بر سیستم قلبی عروقی می تواند شرایط افرادی که از قبل مشکلات قلبی و عروقی داشتند را به مراتب وخیم تر سازد. از این رو وجود وضعیت قلبی عروقی ضعیف تر در بین بیماران مبتلا به کووید 19 که سابقه مصرف دخانیات را نیز دارند، می تواند نشانه های بیماری را در آنها تشدید کند و از این طریق احتمال مرگ را در بین این افراد افزایش دهد./ا.کشاورزی

مهندس «شهلا کوثری»، کارشناس سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز